Op dinsdag 5 decmber 2017 kwam Prof. Dr. Ir. Jos Vander Sloten op uitnodiging van Neos Herzele naar de Wattenfabriek.

Hij bracht er voor een ruime groep van +/- 40 Neos leden een erg boeiende en interessante lezing met als titel “Robots in het operatiekwartier”.

Professor Vander Sloten, een zeer deskundig ingenieur, professor, specialist in het vak en begenadigd spreker, gaf er aan de toehoorders een goed gedocumenteerd beeld van de actuele mogelijkheden van robots die kunnen helpen bij de uitvoering van medische en verzorgende interventies.

Hij gaf toelichting bij enerzijds zuivere assistentie robots die de mens kunnen bijstaan én bewaken. Hij lichtte anderzijds ook toe hoe appartuur dewelke toelaat in het lichaam van de mens te kijken en er metingen op uit te voeren, is geëvolueerd (o.a. door de inzet van computers) en welke mogelijkheden vandaag courant bestaan en toegepast (kunnen) worden.

Een groot deel van zijn uiteenzetting handelde over de computer- en machinaal-gestuurde werkmiddelen die de chirurg bijstaan. Hij verklaarde hoe die evolueren naar toestellen of machines waar de chirurg de machines rechtstreeks bedient tot machines waar de chirurg alleen nog de instructies aan de computer geeft. Die stuurt dan op zijn beurt de machines zelf aan.

De precisie waarmee hulp geboden wordt door de robots of machines, verfijnt voortdurend en laat ingrepen tot op een halve mm nauwkeurigheid toe.

De heer Vander Sloten illustreerde zijn uitleg met zeer duidelijke en sprekende attributen die hij had meegebracht maar ook met beeld- en filmmateriaal dat hij op groot scherm projecteerde.

Hij gaf ook bijzondere aandacht aan onwikkelingen op het vlak van de robotisatie die gebeuren aan Vlaamse Universiteiten en gecommercialiseerd worden door spin-offs van die universiteiten. Hij citeerde hierbij de belangrijkheid van de graad van intuïtieve bedieningsmogelijkheden van de robots. De automatisatie moet het werk van de chirurg vergemakkelijken en zeker niet complexer maken.

Robots zijn duur en de inzet ervan bijgevolg ook. Terugbetaling van die robotgeleide  ingrepen  door de ziekteverzekeringen is (nog) niet altijd aanvaard en vaak afhankelijk van het soort ingreep. De DaVinci-robot (een Amerikaanse ontwikkeling) kan bevoorbeeld perfect worden ingezet bij hartoperaties maar ook bij prostaatverwijdering terwijl terugbetaling (nu nog maar) alleen gebeurt in het laatste geval.

Toch is de verdere ontwikkeling van robots zowel voor de aanmaak van prothesen op maat (met o.a gebruik van 3D-printing) als voor de inwendige chirurgie een onomkeerbaar proces. De economische aspecten en de kostenstructuur die daaraan vasthangen zullen mee evolueren en meer en meer wordt verwacht dat het break-evenpunt tussen kosten en baten zal worden verlegd zodat de robots een steeds belangrijkere plaats in de medische technologie zullen innemen en dat is het resultaat van intens partnership tussen de ingenieur en de arts.

De toehoorders waren erg opgetogen over de uiteenzetting van Prof. Vander Sloten en gaven hem – nadat hij ook nog een aantal vragen uit het publiek had beantwoord – een warm en waarderend applaus.

Eddy De Moor