NEOS
Veerkracht
13
uur terugtrekken en zo ontstaat een
seizoensgebonden isolement. Min-
der buiten komen, betekent minder
zonlicht en minder opname van vi-
tamine D. Dat heeft een invloed op
onze stemming, ons humeur. En zo
neemt de kwetsbaarheid bij het ou-
der worden alleen maar toe. Sociale
media kunnen hier deels tegemoet
komen of een buddysysteem. De
omgeving of hulpverleners zijn vaak
gefocust op de verkeerde vorm van
eenzaamheid, de sociale eenzaam-
heid, ‘je ziet te weinig mensen’ maar
de emotionele eenzaamheid is veel
groter. Het gemis van één persoon
met wie je een band hebt met wie
alles kan gedeeld worden. Sociale
eenzaamheid kan vrij gemakkelijk
doorbroken worden maar dat ef-
fect verdwijnt snel als iemand na
een leuke middag thuiskomt en me-
teen in die emotionele eenzaamheid
vervalt, ‘zie mij hier nu weer alleen
zitten’.
Kan je het verlies aan veerkracht
preventief aanpakken?
Portzky:
‘De gulden regel is: be-
zig blijven en zo divers mogelijk,
intellectueel en fysiek. Het is we-
tenschappelijk gemeten, als je één
gebied in je hersenen traint, dan
zullen er nieuwe verbindingen ont-
staan en zal je zelfs nieuwe cellen
aanmaken. Jammer genoeg springt
dat niet over naar andere gebieden.
Je moet àlle regio’s in je brein stimu-
leren en cadeautjes geven. Blijf dus
lezen, leer een nieuwe taal en ga op
reis naar dat land om die nieuwe taal
in de praktijk te brengen. Blijf fysiek,
seksueel en cognitief actief, dan zal
je tot op hoge leeftijd goed blijven
functioneren. De meeste mensen
schieten pas in gang als het al te
laat is. Maar als de kinderen aan de
alarmbel trekken en je naar de dok-
ter sturen, is al veel kostbare tijd ver-
loren gegaan. Leg vandaag de basis
voor morgen.’
Je spreekt over een ‘palliatief pal-
let’ dat je moet inzetten. Daarbij
denken wij spontaan aan stervens-
begeleiding.
Portzky:
‘Palliatief verwijst hier naar
de oorspronkelijke betekenis van
palliatief: zijnde activiteiten die er
voor zorgen dat je gedachten weg-
getrokken worden van wat je kwaad
of verdrietig maakt. Het zijn stress
reducerende activiteiten die de ca-
paciteit bezitten om het piekeren
te couperen. Wat helpt ons om dat
piekermolentje in ons hoofd te laten
stoppen met draaien? Dat we terug
kunnen genieten, plezier beleven?
Tegenwoordig komen mensen vaak
terecht bij een zelfverklaarde bur-
nout- of stresscoach of worden ze
meegetrokken naar mindfulness- of
yogalessen. Zo cliché en eigenlijk
helemaal fout want dat zijn passie-
ve activiteiten. Als je in een pieker-
toestand vast zit, dan zullen yoga
of mindfulness niet helpen. Je kan
daar niet ontsnappen aan je eigen
gedachten. Als je dreigt af te glijden
in piekeren, is ons advies een actieve
en sociale activiteit uit je arsenaal te
nemen. Een beginnerscursus Zum-
ba bijvoorbeeld, waar je je moet
concentreren op je coördinatie zal
meer helpen om even uit de maal-
stroom van negatieve gedachten te
ontsnappen.’
Als je in een piekertoestand
vast zit, zullen yoga of
mindfulness niet helpen
Michael Portzky: De omgeving
of hulpverleners focussen te vaak
op de verkeerde vorm van
eenzaamheid, de sociale.
De emotionele eenzaamheid
bij ouderen is veel groter
foto: Luk Collet
